1Ουλίτιδα
Η ουλίτιδα είναι παθολογική κατάσταση των ούλων, που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή και αιμορραγία. Προκαλείται λόγω της αμυντικής δράσης του οργανισμού κατά των τοξινών που παράγουν τα βακτήρια που διαβιούν στη στοματική κοιλότητα. Έχει ως αποτέλεσμα κακοσμία της αναπνοής και χαλαρότερη στήριξη των δοντιών από τα ούλα.
2Ουλίτιδα και εγκυμοσύνη
Η ουλίτιδα εμφανίζεται, μερικές φορές, σε γυναίκες που εγκυμονούν και οφείλεται στις ορμονικές διαταραχές (αύξηση κυρίως οιστρογόνων και προγεστερόνης) που επιτελούνται στον οργανισμό τη συγκεκριμένη περίοδο. Συνήθως, εμφανίζεται στο δεύτερο μήνα της κυήσεως και μπορεί να υπάρχει καθ΄ όλη την εγκυμοσύνη, με εξάρσεις και υφέσεις. Γι' αυτό το λόγο, καλό θα είναι, να επισκεφτείτε τον οδοντίατρό σας για προληπτικό έλεγχο πριν από τη πιθανή εγκυμοσύνη.
Μερικές φορές, μετά τους τρεις πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης, εμφανίζονται μικρά κόκκινα ογκίδια πάνω στα ούλα (κυρίως στα ούλα της άνω γνάθου) απόλυτα καλοήθη, που ονομάζονται επουλίδες της εγκυμοσύνης και τα οποία εξαφανίζονται μετά το πέρας της κυήσεως.
Ο οδοντίατρος που θα διαπιστώσει ότι η ουλίτιδα προέρχεται από την εγκυμοσύνη δίνει τις κατάλληλες οδηγίες θεραπεύοντας την ουλίτιδα συντηρητικά:
α) Πολύ καλή υγιεινή του στόματος με συχνό και σωστό βούρτσισμα των δοντιών και των ούλων.
β) Χρήση ήπιων αντισηπτικών στοματικών διαλυμάτων ή του πατροπαράδοτου χλιαρού χαμομηλιού.
Αν υπάρχει τρυγία (πέτρα) στο στόμα τότε ο οδοντίατρος αφού ενημερώσει τον γυναικολόγο σας, με πολύ προσοχή θα την αφαιρέσει και θα περιποιηθεί τα ούλα σας με ειδικά τοπικά αντισηπτικά.
α) Πολύ καλή υγιεινή του στόματος με συχνό και σωστό βούρτσισμα των δοντιών και των ούλων.
β) Χρήση ήπιων αντισηπτικών στοματικών διαλυμάτων ή του πατροπαράδοτου χλιαρού χαμομηλιού.
Αν υπάρχει τρυγία (πέτρα) στο στόμα τότε ο οδοντίατρος αφού ενημερώσει τον γυναικολόγο σας, με πολύ προσοχή θα την αφαιρέσει και θα περιποιηθεί τα ούλα σας με ειδικά τοπικά αντισηπτικά.
3Τερηδόνα
Η τερηδόνα είναι πολύ συχνή πάθηση, που συναντάται σε άτομα κάθε ηλικίας. Καταστρέφει τα δόντια και, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να προκαλέσει νέκρωση του πολφού και να οδηγήσει στη δημιουργία αποστήματος στην κορυφή της ρίζας του δοντιού.
Πώς δημιουργείται η τερηδόνα;
Η τερηδόνα μπορεί να δημιουργηθεί από τη μεγάλη παραμονή οδοντικής πλάκας πάνω στα δόντια. Τα μικροσκοπικά βακτήρια (τα οποία βρίσκονται στην πλάκα) προκαλούν την τερηδόνα. Στην αρχική τους μορφή τα βακτήρια (που τρέφονται από τα σάκχαρα των τροφών), δημιουργούν οξέα τα οποία καθιζάνουν στην πλάκα και μαλακώνουν την επιφάνεια των δοντιών. Τα οξέα διαλύουν τα βασικά συστατικά της επιφάνειας του δοντιού (αδαμαντίνη).
Τι μπορεί να συμβεί μετά;
Όσα περισσότερα οξέα παράγονται, τόσο μεγαλώνει και βαθαίνει η κοιλότητα, φτάνοντας στο ζωντανό μέρος του δοντιού που ονομάζεται πολφός. Έτσι το δόντι γίνεται ευαίσθητο, αντιδρώντας με πόνο κάθε φορά που τρώμε ή πίνουμε κάτι ζεστό ή κρύο.
Πώς δημιουργείται η τερηδόνα;
Η τερηδόνα μπορεί να δημιουργηθεί από τη μεγάλη παραμονή οδοντικής πλάκας πάνω στα δόντια. Τα μικροσκοπικά βακτήρια (τα οποία βρίσκονται στην πλάκα) προκαλούν την τερηδόνα. Στην αρχική τους μορφή τα βακτήρια (που τρέφονται από τα σάκχαρα των τροφών), δημιουργούν οξέα τα οποία καθιζάνουν στην πλάκα και μαλακώνουν την επιφάνεια των δοντιών. Τα οξέα διαλύουν τα βασικά συστατικά της επιφάνειας του δοντιού (αδαμαντίνη).
Τι μπορεί να συμβεί μετά;
Όσα περισσότερα οξέα παράγονται, τόσο μεγαλώνει και βαθαίνει η κοιλότητα, φτάνοντας στο ζωντανό μέρος του δοντιού που ονομάζεται πολφός. Έτσι το δόντι γίνεται ευαίσθητο, αντιδρώντας με πόνο κάθε φορά που τρώμε ή πίνουμε κάτι ζεστό ή κρύο.
4Ξηροστομία
Το σάλιο βοηθά στον αυτοκαθαρισμό της στοματικής κοιλότητας. Η έλλειψή του ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων. Η ξηροστομία μπορεί να είναι εποχική (π.χ. καλοκαίρι), αποτέλεσμα λήψης φαρμάκων (αντικαταθλιπτικά, διουρητικά κλπ.) ή συνοδό σύμπτωμα ασθενειών (π.χ. διαβήτης).
Ούλα
Η κακοσμία συνδέεται πολύ συχνά με νόσους των ούλων, όπως η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα.
Τερηδόνα
Τα χαλασμένα δόντια οφείλονται σε πολλές περιπτώσεις για την κακοσμία του στόματος, ενώ οι τερηδονικές αλλοιώσεις μπορεί να προκαλέσουν ακόμη και αποστήματα.
Ούλα
Η κακοσμία συνδέεται πολύ συχνά με νόσους των ούλων, όπως η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα.
Τερηδόνα
Τα χαλασμένα δόντια οφείλονται σε πολλές περιπτώσεις για την κακοσμία του στόματος, ενώ οι τερηδονικές αλλοιώσεις μπορεί να προκαλέσουν ακόμη και αποστήματα.
5Βρουξισμός
Ο βρουξισμός, δηλαδή το υπερβολικά συχνό, δυνατό τρίξιμο και σφίξιμο των δοντιών μπορεί να συμβαίνει την ημέρα ή τη νύχτα, όταν κοιμάται ο ασθενής. Εκτός από το τρίξιμο των δοντιών, οι ασθενείς με βρουξισμό μπορεί επίσης, να έχουν τη συνήθεια να δαγκώνουν ή να τρώνε τα νύχια τους, το εσωτερικό μέρος της παρειάς τους και τα μολύβια τους.
Τα σημεία του βρουξισμού μπορεί να φαίνονται στις άκρες των δοντιών, οι οποίες φαίνονται επίπεδες. Τα δόντια μπορεί να έχουν φθαρεί τόσο πολύ, που η αδαμαντίνη τους να έχει φύγει και έτσι να φαίνεται η οδοντίνη το εσωτερικό, δηλαδή μέρος του δοντιού.
Τα άτομα με βρουξισμό μπορεί επίσης, να παρουσιάζουν προβλήματα της γναθοκροταφικής άρθρωσης που εκδηλώνονται με λειτουργικά προβλήματα. Επίσης, είναι δυνατόν να υπάρχουν κοιλώματα στο περίγραμμα της γλώσσας. Η διάγνωση μπορεί να γίνει με βάση το ιστορικό και με τη βοήθεια του οδοντίατρου. Η παρακολούθηση μετά την αρχική ανίχνευση επιτρέπει την επιβεβαίωση της διάγνωσης και την έναρξη της θεραπείας. Ο στόχος της θεραπείας είναι να βοηθηθεί ο ασθενής στο να αλλάξει τη συμπεριφορά μαθαίνοντας πως να αφήνει τη γλώσσα, τα δόντια και τα χείλη στην κανονική τους θέση.
Οι κυριότερες πιθανές επιπτώσεις του βρουξισμού είναι:
- Κάταγμα ή και απώλεια δοντιών
- Βραδεία αποτριβή της αδαμαντίνης των δοντιών με αποκάλυψη σταδιακά της οδοντίνης (εσωτερικό του δοντιού)
- Τραυματισμός του εσωτερικού μέρους της παρειάς
- Πόνος στην κροταφογναθική διάρθρωση
- Αμφίπλευρη συyχειλίτιδα
- Πονοκέφαλοι
- Ωταλγίες
- Πόνος στο πρόσωπο
- Μείωση της μεσογναθικής απόστασης (της απόσταση του μέσου της άνω γνάθου από το μέσο της κάτω γνάθου)
- Παρέκκλιση της γνάθου
- Υπερευαισθησία δοντιών
'Ετσι, κατά περίπτωση σχεδιάζεται:
- Προσπάθεια αντιμετώπισης διαταραχών σύγκλισης ή άλλων οδοντιατρικών προβλημάτων, που μπορεί να είναι υποκείμενα αίτια και να ευθύνονται μερικώς για την εμφάνιση βρουξισμού
- Αποκατάσταση των φθαρμένων και υπερευαίσθητων δοντιών, που προκάλεσε ο βρουξισμός με εμφράξεις (σφραγίσματα), απονευρώσεις, γέφυρες, τεχνητές οδοντοστοιχίες, κ.ά.
- Χρήση νυχτερινού νάρθηκα τριγμού.
Τα άτομα με βρουξισμό μπορεί επίσης, να παρουσιάζουν προβλήματα της γναθοκροταφικής άρθρωσης που εκδηλώνονται με λειτουργικά προβλήματα. Επίσης, είναι δυνατόν να υπάρχουν κοιλώματα στο περίγραμμα της γλώσσας. Η διάγνωση μπορεί να γίνει με βάση το ιστορικό και με τη βοήθεια του οδοντίατρου. Η παρακολούθηση μετά την αρχική ανίχνευση επιτρέπει την επιβεβαίωση της διάγνωσης και την έναρξη της θεραπείας. Ο στόχος της θεραπείας είναι να βοηθηθεί ο ασθενής στο να αλλάξει τη συμπεριφορά μαθαίνοντας πως να αφήνει τη γλώσσα, τα δόντια και τα χείλη στην κανονική τους θέση.
Οι κυριότερες πιθανές επιπτώσεις του βρουξισμού είναι:
- Κάταγμα ή και απώλεια δοντιών
- Βραδεία αποτριβή της αδαμαντίνης των δοντιών με αποκάλυψη σταδιακά της οδοντίνης (εσωτερικό του δοντιού)
- Τραυματισμός του εσωτερικού μέρους της παρειάς
- Πόνος στην κροταφογναθική διάρθρωση
- Αμφίπλευρη συyχειλίτιδα
- Πονοκέφαλοι
- Ωταλγίες
- Πόνος στο πρόσωπο
- Μείωση της μεσογναθικής απόστασης (της απόσταση του μέσου της άνω γνάθου από το μέσο της κάτω γνάθου)
- Παρέκκλιση της γνάθου
- Υπερευαισθησία δοντιών
'Ετσι, κατά περίπτωση σχεδιάζεται:
- Προσπάθεια αντιμετώπισης διαταραχών σύγκλισης ή άλλων οδοντιατρικών προβλημάτων, που μπορεί να είναι υποκείμενα αίτια και να ευθύνονται μερικώς για την εμφάνιση βρουξισμού
- Αποκατάσταση των φθαρμένων και υπερευαίσθητων δοντιών, που προκάλεσε ο βρουξισμός με εμφράξεις (σφραγίσματα), απονευρώσεις, γέφυρες, τεχνητές οδοντοστοιχίες, κ.ά.
- Χρήση νυχτερινού νάρθηκα τριγμού.
6Κακοσμία του στόματος
Η κακοσμία του στόματος είναι η δυσοσμία του στόματος δηλαδή, η άσχημη αναπνοή η οποία, όμως, δεν προέρχεται από αρωματικές τροφές όπως το σκόρδο, το κρεμμύδι, το κουνουπίδι κ.τ.λ. Συνήθως, δε γίνεται αισθητή από τον ίδιο τον ασθενή, καθώς η μύτη μας έχει την τάση να συνηθίζει στις οσμές, ενώ αποτελεί και θέμα taboo, ακόμα και σε συζητήσεις μεταξύ φίλων, αν και δεν θα έπρεπε, καθώς η πληροφόρηση είναι και ο μοναδικός τρόπος να βοηθήσουμε το φίλο μας που πάσχει από κακοσμία.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων της κακοσμίας οφείλεται στη στοματική κοιλότητα. Η κακοσμία του στόματος οφείλεται στην αύξηση της συγκέντρωσης βακτηρίων στη στοματική κοιλότητα, στα δόντια και στη γλώσσα. Η μεταβολική λειτουργία αυτών των βακτηρίων δημιουργεί δύσοσμα θειούχα πτητικά παραπροϊόντα, τα οποία είναι υπεύθυνα για τη δυσάρεστη αναπνοή.
Η βασική αιτία της στοματικής κακοσμίας είναι η κακή στοματική υγιεινή
Ασθένειες
Υπάρχουν περιπτώσεις που η κακοσμία του στόματος αποτελεί σημάδι κάποιας συστηματικής ασθένειας. Οι συνήθεις ασθένειες είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων της κακοσμίας οφείλεται στη στοματική κοιλότητα. Η κακοσμία του στόματος οφείλεται στην αύξηση της συγκέντρωσης βακτηρίων στη στοματική κοιλότητα, στα δόντια και στη γλώσσα. Η μεταβολική λειτουργία αυτών των βακτηρίων δημιουργεί δύσοσμα θειούχα πτητικά παραπροϊόντα, τα οποία είναι υπεύθυνα για τη δυσάρεστη αναπνοή.
Η βασική αιτία της στοματικής κακοσμίας είναι η κακή στοματική υγιεινή
Ασθένειες
Υπάρχουν περιπτώσεις που η κακοσμία του στόματος αποτελεί σημάδι κάποιας συστηματικής ασθένειας. Οι συνήθεις ασθένειες είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
7Περιοδοντίτιδα
Αιτίες συμπτώματα και μέθοδοι πρόληψης
Η περιοδοντίτιδα είναι μια σοβαρή μόλυνση των ούλων που καταστρέφει το μαλακό ιστό και τα οστά που στηρίζουν τα δόντια, ενώ μπορεί να προκαλέσει απώλεια των δοντιών ή, ακόμη χειρότερα, αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων σοβαρών προβλημάτων υγείας.
Τα συμπτώματα της περιοδοντίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:
• Πρησμένα ούλα
•'Εντονα κόκκινα ή μοβ ούλα
• Ούλα που όταν τα αγγίζετε, τα αισθάνεστε τρυφερά
• Ούλα που υποχωρούν
• Νέα κενά ανάμεσα στα δόντια
• Πύον ανάμεσα στα δόντια και τα ούλα
• Κακή αναπνοή
• Κακή γεύση στο στόμα
Μέτρα πρόληψης
O καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η περιοδοντίτιδα είναι να ακολουθείτε ένα πρόγραμμα καλής στοματικής υγιεινής καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής σας. Αυτό σημαίνει βούρτσισμα των δοντιών τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα (το πρωί και πριν πάτε για ύπνο). Επίσης, καλό θα ήταν να επισκέπτεστε τον/την οδοντίατρό σας τακτικά για καθαρισμό συνήθως κάθε 6 με 12 μήνες, αλλά αυτό αλλάζει ανά περίπτωση, καθώς λόγω συγκεκριμένων παραγόντων, μπορεί να χρειαστείτε πιο συχνό καθαρισμό.
Η περιοδοντίτιδα είναι μια σοβαρή μόλυνση των ούλων που καταστρέφει το μαλακό ιστό και τα οστά που στηρίζουν τα δόντια, ενώ μπορεί να προκαλέσει απώλεια των δοντιών ή, ακόμη χειρότερα, αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων σοβαρών προβλημάτων υγείας.
Τα συμπτώματα της περιοδοντίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:
• Πρησμένα ούλα
•'Εντονα κόκκινα ή μοβ ούλα
• Ούλα που όταν τα αγγίζετε, τα αισθάνεστε τρυφερά
• Ούλα που υποχωρούν
• Νέα κενά ανάμεσα στα δόντια
• Πύον ανάμεσα στα δόντια και τα ούλα
• Κακή αναπνοή
• Κακή γεύση στο στόμα
Μέτρα πρόληψης
O καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η περιοδοντίτιδα είναι να ακολουθείτε ένα πρόγραμμα καλής στοματικής υγιεινής καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής σας. Αυτό σημαίνει βούρτσισμα των δοντιών τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα (το πρωί και πριν πάτε για ύπνο). Επίσης, καλό θα ήταν να επισκέπτεστε τον/την οδοντίατρό σας τακτικά για καθαρισμό συνήθως κάθε 6 με 12 μήνες, αλλά αυτό αλλάζει ανά περίπτωση, καθώς λόγω συγκεκριμένων παραγόντων, μπορεί να χρειαστείτε πιο συχνό καθαρισμό.